Czy potrzebne nam są jednostki OSP?

 1 lipca 1992 roku została zorganizowana Państwowa Straż Pożarna. W jej skład wchodzi Komenda Główna, 16 Komend Wojewódzkich i 335 Komend Powiatowych/Miejskich, Szkoła Główna Służby pożarniczej i inne szkoły, instytuty badawcze i Centralne Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach. Wsparciem dla Państwowej Straży Pożarnej są jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych. OSP to umundurowana i wyposażona w specjalistyczny sprzęt jednostka ratownicza przeznaczona do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami. Pierwsze zorganizowane ochotnicze jednostki pożarowe pojawiły się na obszarze obecnej Polski w połowie XIX wieku. Na terenie naszej gminy pierwsza taka jednostka powstała w sierpniu 1918 roku. Z czasem utworzone zostały kolejne straże. Obecnie na terenie gminy Malanów funkcjonuje aż 9 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych zrzeszających 333 czynnych strażaków ochotników. Dwie z tych jednostek (OSP Malanów i OSP Kotwasice) są jednostkami działającymi w ramach Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Jest to funkcjonujący od 25 lat system mający na celu ujednolicenie działań o charakterze ratowniczym podejmowanych przez Państwową Straż Pożarną, Ochotnicze Straże Pożarne i inne podmioty ratownicze (np. Zakładowe Straże Pożarne). W jego skład wchodzi 501 jednostek ratowniczo-gaśniczych, 4439 jednostek OSP i 22 inne jednostki. Łącznie jest to flota ponad 15 000 pojazdów (ponad 5200 w PSP, około 10 000 w OSP). Dzięki współpracy PSP i OSP dotarcie służb ratunkowych do większości zagrożonej ludności nie przekracza 15 minut. Zapewnienie gotowości bojowej Ochotniczych Straży Pożarnych jest zadaniem gminy. Od kilku lat corocznie na ten cel z gminnej kasy przeznaczane jest około 200 000 zł przede wszystkim na:

- ekwiwalent strażaków (obecnie jest to 16 zł za godzinę udziału w akcji lub 8 zł za godzinę uczestniczenia w szkoleniu pożarniczym);

- utrzymanie sprzętu w gotowości bojowej (m.in. wynagrodzenia konserwatorów sprzętu, materiały eksploatacyjne, naprawy i remonty, przeglądy, certyfikacje);

- utrzymanie remiz;

- ubezpieczenia strażaków, sprzętu i remiz, badania lekarskie strażaków, podatki i opłaty;

- zawody, konkursy pożarnicze, wydarzenia organizowane przez straż;

- zakup sprzętu i wyposażenia.

W bieżącym roku budżet przeznaczony na Ochotnicze Straże Pożarne zwiększony został ponad dwukrotnie. Jest to związane z zakupem nowego pojazdu dla OSP w Kotwasicach.

Także społeczność gminy Malanów docenia rolę strażaków, przeznaczając od kilku lat coraz więcej pieniędzy z funduszu sołeckiego na potrzeby OSP.

Jednostki OSP działają jako stowarzyszenia, czyli zrzeszenie powołane przez grupę osób mających wspólne cele lub zainteresowania. Cechą charakterystyczną stowarzyszeń jest prowadzenie działalności niezarobkowej. Dzięki funkcjonowaniu w formie stowarzyszenia jednostki OSP mogą pozyskiwać na swoją działalność pieniądze z wielu różnych źródeł, np. z Państwowej Straży Pożarnej, ze środków unijnych, z fundacji, od ubezpieczycieli, ze składek członkowskich, z darowizn, ze zbiórek publicznych, z dotacji itd.. W wielu przypadkach aby możliwe było otrzymanie takich pieniędzy na zakup sprzętu lub umundurowania, konieczne jest posiadanie przez strażaków własnego wkładu finansowego. Niestety strażacka kasa na ogół świeci pustkami. Dlatego gmina wychodzi naprzeciw tym potrzebom. Co roku jednostkom OSP, które pozyskują pieniądze z innych źródeł gmina przekazuje dotacje na pokrycie wkładu własnego.

Ponieważ gminny budżet ma ograniczone możliwości, a potrzeb jest wiele, kolejni Wójtowie podejmują starania, aby doposażać jednostki OSP w nowy sprzęt. Czasami jest to po prostu darowizna, innym razem gmina musi dołożyć do tego jakieś pieniądze. Dzięki takim działaniom w ostatnich latach nasi strażacy otrzymali szereg nowego wyposażenia za kilkaset tysięcy złotych. Były to m.in.: motopompy, motopompy pływające, agregaty prądotwórcze, narzędzia hydrauliczne, narzędzia pneumatyczne, pilarki do drewna, defibrylator, sprzęt oświetleniowy, sprzęt medyczny, radiostacja, umundurowanie oraz wiele innego specjalistycznego sprzętu. W 2020 roku na dofinasowanie zakupu sprzętu i wyposażenia przeznaczone jest w gminnej kasie ponad 200 000 zł, dzięki którym uda się zrobić zakupy dla strażaków za około 800 000 złotych (w tym wóz bojowy dla OSP Kotwasice). Strażacy mają także szereg ciekawych pomysłów do realizacji, jednak i na to potrzebne są pieniądze. Rozumiejąc te potrzeby od kilku lat corocznie z gminnej kasy przeznaczanych jest kilka tysięcy złotych na otwarty konkurs dla organizacji pozarządowych z dziedziny porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli. Po środki te chętnie sięgają lokalne jednostki OSP.

Od lat strażacy są uważani za najbardziej wszechstronną służbę ratowniczą. Zakres ich działań jest bardzo szeroki. Począwszy od zabezpieczania lokalnych wydarzeń, usuwania powalonych drzew, usuwania gniazd os i szerszeni, wypompowywania wody z zalanych pomieszczeń, zabezpieczania zerwanych dachów, udziału w akcjach poszukiwawczych, udziału w akcjach ratowniczo-gaśniczych aż po zabezpieczanie miejsc wypadków i udzielanie pierwszej pomocy przedmedycznej osobom poszkodowanym. To oni są zawsze pierwsi przy pożarach czy na miejscu wypadku i to oni jako pierwsi udzielają pomocy poszkodowanym oraz zabezpieczają miejsce zdarzenia. W dobie pandemii to właśnie strażacy na terenie naszej gminy dezynfekowali miejsca publiczne i dostarczali żywność osobom objętym kwarantanną. Tylko w ciągu pierwszych 4 miesięcy 2020 roku strażacy z naszej gminy uczestniczyli w prawie 600 godzinach akcji.

Realizując swoją misję druhowie także organizują w przedszkolach i szkołach pokazy i szkolenia z udzielania pierwszej pomocy. Strażacy ochotnicy często angażują się bezinteresownie w różne wydarzenia przygotowywane przez samorząd, organizacje pozarządowe czy parafię.

Druhowie z naszej gminy nie tylko współpracują ze sobą, ale także rywalizują. Ich rywalizacja odbywa się na arenie sportowej – w zawodach strażackich. Wyniki ich współzawodnictwa prezentują poniższe tabele.

Poza rywalizacją wewnątrz gminy wybrane jednostki startują także w zawodach powiatowych.

Poza działaniami ratowniczo-gaśniczymi i kulturalno-sportowymi druhowie ochotnicy wychowują także młode pokolenia. Przy jednostce OSP w Malanowie i OSP w Kotwasicach funkcjonują Młodzieżowe Drużyny Pożarnicze. Umiejętności malanowskiej młodzieżówki mogliśmy oglądać między innymi dwa lata temu podczas pokazu zorganizowanego w trakcie Dni Malanowa.

Czy potrzebne nam są jednostki OSP? Myślę, że każdy w ten czy inny sposób zetknął się z druhami i może sam sobie udzielić odpowiedzi na to pytanie.

                                                                                             ŁN